Hoogheemraadschap krijgt groen licht voor sloop
Voor de Snelle Sluis is het doek definitief gevallen. Woensdag 27 september jl. stemde de Verenigde Vergadering van het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard unaniem in met het voorstel om het historische waterwerk uit 1829 bij Moordrecht te slopen.
Een laatste poging van de Historische Vereniging Moordrecht om de aanwezigen tijdens de vergadering op andere gedachten te brengen, mocht niet baten. Een motie om het sloopvoorstel in te trekken op basis van door de HVM recent ingediende informatie, werd niet ingediend. Daarmee vervloog ook het laatste restje hoop op behoud. Met het sloopwerk wordt overigens pas na de zomer van 2018 gestart.
Voor hetzelfde geld consolideren
De historische vereniging heeft tot het bittere eind gevochten tegen de sloopplannen van het waterschap. Afbraak is namelijk helemaal niet nodig. Voor de kosten van sloop, een kleine 9 ton, kan de Snelle Sluis namelijk ook worden geconsolideerd. In eerdere gesprekken had het hoogheemraadschap ook zelf al aangegeven dat de sloopkosten ook voor restauratie/consolidatie konden worden gebruikt. Een externe deskundige schat de kosten daarvan in op € 550.000,- tot € 950.000,-.
Daarnaast stelde de vereniging voor de sluis over te dragen aan de Nationale Monumentenorganisatie, zodat de ‘last’ en de kosten van onderhoud in de toekomst niet meer op de schouders van het waterschap zouden rusten. “Waarom slopen als consolidatie en overdracht ook kan?”, stelde HVM-voorzitter Marijke Edel.
Veiligheid niet in het geding
Het hoogheemraadschap wil de Snelle Sluis afbreken, omdat het sluiscomplex in slechte staat zou verkeren, waardoor er mogelijk onveilige situaties zouden kunnen ontstaan voor de scheepvaart. Echter, uit het laatste onderzoek dat het hoogheemraadschap heeft laten uitvoeren, blijkt dat de veiligheid op dit moment niet in het geding is.
Sinds het besluit van de gemeenteraad van Zuidplas van vorige week om de sluis niet op de gemeentelijke monumentenlijst te zetten, staan alle seinen voor sloop op groen.
Nawoord van de historische vereniging
Wat iedereen vreesde, maar weinigen voor echt mogelijk hielden, wordt dus gewoon werkelijkheid. Vanaf 2019 is de Snelle Sluis voorgoed dode historie. Het zoveelste slachtoffer van de typisch Nederlandse onverschilligheid tegenover het eigen erfgoed. Wat straks resteert zijn twee aarden wallen, heel misschien bekroond met een bescheiden infobordje met wat historische feitjes. Voor de beleefdheid.
Het enige wat dan verder nog herinnert aan de sluis en zijn rijke geschiedenis, zijn een paar oude tekeningen en documenten, wat vergeelde zwartwitfoto’s uit betere tijden, een map met krantenknipsels, filmbeelden en foto’s die getuigen van de langzame aftakeling en voor de rest: verhalen en herinneringen die snel zullen vervagen.
Bittere nasmaak
Enfin, twee bestuursorganen hebben gesproken, geluisterd en de knoop doorgehakt. De democratie heeft zijn werk gedaan. Wie zijn wij om dat proces in twijfel te trekken?
Waarom dan toch die bittere nasmaak?
Welnu:
1. De Snelle Sluis is natuurlijk wel degelijk een monument. Alleen het hoogheemraadschap en een meerderheid van het gemeentebestuur van Zuidplas vinden van niet. Het Brabantse worstenbroodje moet als ‘werelderfgoed’ voor de eeuwigheid worden bewaard, maar een belangrijk historisch waterwerk, het enige waardevolle overblijfsel van de drooglegging van de Zuidplas, mag bijna achteloos bij het grofvuil worden gezet. Die bizarre tegenstelling is onverteerbaar.
2. Het besluit tot sloop is genomen op basis van drijfzand. De kosten van afbraak zijn steeds te laag ingeschat en die van restauratie consequent te hoog, welke onderbouwde argumenten we ook tegen die cijfers inbrachten of alternatieven we ook aanboden. Door stug vast te houden aan de eigen discutabele aannames, koerste het hoogheemraadschap van begin af aan af op sloop, zo lijkt het.
Zijn we verbitterd? Nee. We hebben gestreden en verloren. It’s all in the game. Verdrietig zijn we wel. Met de sloop van de Snelle Sluis verliezen we immers de laatste stenen kroongetuige van misschien wel de belangrijkste periode in de geschiedenis van de gemeente, namelijk de drooglegging van de Zuidplas; een bewonderenswaardig staaltje van vroeg 19e eeuws Nederlands watermanagementvernuft, dat tot op de dag van vandaag zijn sporen nalaat in onze omgang met het water.
Tot slot: tijd om er een streep onder te zetten. Gedane zaken nemen geen keer. Er zijn nog genoeg andere waardevolle historische zaken die onze aandacht en inzet verdienen.
Rest ons om vanaf deze plek iedereen te bedanken die zich met ons heeft ingezet voor het behoud van de Snelle Sluis. Met name noemen we hier G. Jan Arends, die ons en het hoogheemraadschap onophoudelijk op een wetenschappelijke manier van informatie heeft voorzien over de sluis. En niet te vergeten: de meer dan 1000 bezorgde burgers die onze petitie hebben ondertekend.
Ondertussen fietsen of wandelen we af en toe richting Nieuwerkerk om te genieten van de aanblik van die goeie oude Snelle Sluis. We hebben nog een jaar.
